Sabit diskleri ve içerdikleri birim veya bölümleri yönetmek için kullanılan yardımcı programa Disk Yönetimi denir. Disk Yönetimi ile diskleri başlatabilir, birimler oluşturabilir, FAT - FAT32 - NTFS dosya sisteminde biçimlendirebiliriz. Disk Yönetimi, sistemi yeniden başlatmadan veya kullanıcıların çalışmasını etkilemeden birçok diskle ilgili görevleri gerçekleştirmemize olanak sağlar. Daha önce Sabit disklerin fiziksel yapısından bahsetmiştik.
Tüm disklerin 5 özel sürücü bölümleri vardır. Bunlar;
- Active: Etkin bölüm yada başlangıç bölümüdür.
- Boot: Önyükleme bölümü, işletim sistemini ve onu destekleyen dosyaları içerir. Sistem ve önyükleme bölümleri aynı olabilir.
- Crash Dump: Bilgisayarın bir sistem çökmesi durumunda döküm dosyalarını yazmaya çalıştığı bölümdür. Default ayar olarak, döküm dosyaları %SystemRoot% klasörüne yazılır.
- PageFile: İşletim sistemi tarafından kullanılan disk belleği dosyasını içeren bölümdür.
- System: İşletim sistemini yüklemek için gereken donanıma özgü dosyaları içeren bölümdür.
Microsoft tarafından diskler 2 bölüme ayrılmıştır;
1) Basic Disk (Temel Disk): Birincil bölümleri, Genişletilmiş bölümleri ve mantıksal sürücüleri içeren fiziksel bir disktir. Temel diskler birbirine bağlanamazlar. Sadece içinde büyütme ve küçültme yapılabilir. Temel disk bölümleri kendi arasında Primary P. - Extend P. ve Logical P. olarak üçe ayrılır. Bu üç bölümden önceki bloglarımızda bahsetmiştik. Ordan göz gezdirebilirsiniz.
2) Dynamic Disk (Dinamik Disk): Daha fazla işlem ve esneklik sağlar. Temel Disk, Dinamik Disk'e dönüştürülebilir. Temel Disk'in bölümleri Dinamik Disk'e geçiş yaparken "volume" olarak isim değiştirir. Temel Disk'in adı da "Simple Volume (Basit Birim)" olarak değişir. Dönüşüm esnasında bir veri kaybı yaşanmaz. Dinamik Disk'in Volume bölümlerinde bir limit yoktur. Dinamik Disk'te, Disk Konfigüre bilgileri disk üzerinde saklanır ve bu bilgi diğer disklere de Replike edilebilir.
RAID (Redundant Array pf Independent Disk Drives)
Çok sayıda bağımsız sabit diskin bir araya gelerek büyük mantıksal dizi oluşturması üzere bir araya getirilmesine RAID denir. RAID dizilerinin başlıca 2 amacı vardır;
1) Performansı ve kullanılabilirliği arttırmak
2) Güvenliği arttırmak
RAID, sabit bir disk arızası olduğunda sistemin kapalı kalmasını sağlar. Kullanıcı tarafından silinmiş veya hırsızlık yada yangın gibi olaylarda zarar görmüş verileri kurtarmamızı sağlayamaz. Bu yüzden RAID sistemi kurulduktan sonra düzenli olarak yedek almak gerekir. RAID sistemi kurmanın iki yolu vardır;
1) Donanımsal RAID: Bu yapıyı kullanmak için bir RAID Denetleyicisine ihtiyaç vardır. Bu denetleyici tüm RAID işlemlerini kendisi işler.
2) Yazılımsal RAID: Ek bir donanıma ihtiyaç duymadığından genellikle Windows işletim sistemlerinde kullanılır. Bu yapının işlemlerini mikroişlemci yapar. Yüksek performans isteyen sistemlere Yazılımsal RAID önerilmez. Yazılımsal RAID, Sadece Yazılımsal RAID ve Hibrit RAID Donanımsal Destekli olmak üzere ikiye ayrılır.
RAID Seviyeleri: RAID işlemleri yerine getirmesine göre farklı seviyelere ayrılır. Bunlar;
RAID 0 (Şeritli Set - Performans RAID): En az 2 disk bağlanarak bir dizi oluşturulur. Raid kartı üzerindeki verilen disk sayısına göre bölünür ve aynı anda hepsine yazma işlemi sağlanır. Bu esnada disklerin RPM hızları birleşir ve bu sayede performans sağlanır. Bir diskin bozulması durumunda tüm veriler kaybolur. Hard disklerin toplamı, hdd büyüklüğünü verir. Aşağıdaki görselde örnek verilmiştir.
RAID 1 (Aynalama - Veri Güvenliği RAID): En az 2 disk bağlanarak bir dizi oluşturulur. İki disk üzerindeki bilgiler birbirine eş zamanlı olarak yazılır. Disklerin bir tanesi çöktüğünde diğeri diskte bir bozulma söz konusu olmaz. Veri performansına katkısı yoktur. Sadece veri güvenliği için kullanılır. Hard disklerin toplamı alınmaz ve her zaman en küçük depolama alanına sahip hard diskin alanı baz alınır. Aşağıdaki görselde örnek verilmiştir.
RAID 0 + 1 (Aynalamalı Şeritli Set - Performans ve Veri Güvenliği RAID): En az 4 disk bağlanarak oluşturulur. Aşırı maliyetlidir. İki disk bir dize oluştururken diğer iki disk de verilerin yedeklemesini sağlar. Buradaki amaç hem veri güvenliğini sağlamak hemde performansı arttırmaktır. Disklerin birisi bozulursa sistem çalışmaya devam eder. Veri kaybı yaşanmaz. Sadece iki diskin toplamı alınır Yani toplam 4 diskimiz varsa bunun 2 tanesinin büyüklüğü baz alınır. RAID 10 olarak da ismi geçmektedir.
RAID 5 (Blok seviyesinde şeritleme ile dağıtılmış eşlenik): En yaygın kullanılan RAID türüdür. Bu yapıda veri dışında parite (yaşanan veri kayıplarını kurtarmak için kullanılan sistem) bölümü de bulunur. En az 3 diske ihtiyaç duyar. Çalışma mantığı olarak; ilk iki diske verileri yazıyor ve üçüncü diske parite bilgileri kaydedilir. Hem veri güvenliği hemde performans sağlar. Disklerden birisi bozulursa, veri pariteden alınarak kurtulur.
Hot Spare: RAID kurulurken isteğe bağlı olarak bu diski sisteme dahil edebiliriz. Bu disk, sistemdeki bir diskin bozulması durumunda devreye girer ve arızalı disk değişene kadar zaman kazandırır. Ek olarak da sistemi kapatma gereksinimi duymayız ve bozuk olan diski rahatlıkla çıkartıp yenisini takabiliriz.
0 Yorum